KUO kamata faifatongia ‘a e Fakafofonga Kakai Tongatapu 5 ‘i he lakanga ko e Minisita Pa’anga mo e Palani Fakafonua kamata lau mei he Falaite kuo’osi.

Ko e fetongi eni ‘e Dr. ‘Aisake Eke ‘a e minisita pa’anga malolo Lisiate ‘Akolo hili ‘a hono fekau’i ke fakafisi mei he lakanga Minisitā ‘i he kamata’anga ‘o e ta’u ni.

‘I hono faka’eke’eke ‘o Dr. Eke ‘e he Ongoongo ‘o e Fale Alea ‘o Tonga, na’a ne pehē ko e “fatongia ni ‘oku ‘ikai ha me’a ia ‘e fo’ou ‘i he lau ‘a e ‘Eiki Minisitā Fo’ou ki he Pa’anga & Palani Fakafonua, he na’a ne faifatongia pē ‘i he Potungāue ‘i he ta’u ‘e 24 kimu’a pea ne toki hoko ko e Fakafofonga Fale Alea ma’a Tongatapu 5,” fakatatau ki he me’a ‘Eiki Minisita Pa’anga fo’ou.

'EIKI Sea 'oku ou tuku 'a e fakamalo ki he Tamai Hevani 'i he'ene tauhi mai kitautolu ki he kamata'anga 'o e fakataha alea 'o e ta'u ni. 'Oku kei laumalie pe kae‘uma‘ā ‘a e ‘Eiki Palēmia′, Minisitā e Kapineti′, Hou‘eiki Nópele′, pea mo e kau Fakafofonga 'o e Fale Alea′.

‘Oku kei ‘i ha tu‘unga uesia ngofua ‘a e tu‘unga faka‘ikonomika fakamāmani lahi′ mei ha ‘atakai ‘oku to e vāofi ange ‘a e fekau‘aki ‘a e ngaahi Pule‘anga′. Ko ia ‘oku to e lahi ange ai ‘a e ngāue ‘e fiema‘u ke fakahoko ke malu‘i hotau fonua′ mo ‘etau ‘ikonomi′, mei hano uesia ‘e he ngaahi fetō‘aki ‘a e tūkunga fakamāmāni lahi′.

Ko e uho ‘o e fakalakalaka ‘o e fonua′ ‘a hono tu‘unga faka‘ikonōmika′, ko ia ‘oku fakatokanga‘i ‘a e ngaahi ngāue kotoa kuo fakahoko ‘o fakataumu‘a ki ha ngaahi faingamālie, ki he fakalakalaka ‘e tolonga′.

‘I he‘ene pehē ‘oku ‘i ai ‘a e poupou ki he ngaahi ngāue kotoa kuo palani ke ngāue vāofi ange ‘a e ngaahi kupu fekau‘aki′ ke langa hake ‘a e tu‘unga faka‘ikonōmika mo fakasōsiale ‘o e fonua′ ‘i he ngaahi kaveinga ko 'eni′.

‘Oku mahu’inga ke to e lolotoange ‘a e ‘ilo ‘a e fānau ako ki he ngaahi tefito’i fatongia‘a e Fale Alea ‘o Tonga.

Na'e ‘a’ahi mai ai ‘a e fānau ako mei he va’a Ako Lotoloto ‘o e Siasi ‘o Sīsū Kālaisi ‘o e Kau Mā’oni’oni ‘o e Ngaahi ‘Aho Kimui ni mei Haveluloto. Ko e fanau ako ko eni ‘oku nau ‘i he foomu 2 pea na’e fe’unga pea mo e toko 88.

Fakatatau ki he fakamatala ‘a e ongo faiako na'e lava mai mo e fānau ako,Temaleti Helu pea mo Makelesi Kioa, ko e taha ‘eni ‘i he silapa fo’ou kuo fakakau ange ki he silapa ako ‘a e Potungāue Ako ‘a ia ko e Tongan Society and Culture (TSC). Pea ko e taha pe ia ‘o e taumu’a ngāue na'a nau lava mai ai ki he Fale Alea ke mamata ‘a e longa’i fanau ni ki he anga ‘o e fakanofonofo ‘o e Fale, ke ‘ilo ‘e he fānau ‘a e ngāueˊ pea mo e felāve’i ki he Pule’angaˊ pea mo hono faka’ai’ai ‘a e fānau ‘oku malava pe ke nau hoko ko ha fakafofonga Fale Alea ‘i he kaha’u.

Ke fakalotolahi’i mo faka’ai’ai ‘a e fānau fefine´ ‘oku ‘ikai ko e Fale Alea ´ma’ae kakai tangata pē, kā ki ha’a fafine foki, ko e ‘uhinga ia hono ‘ahia ‘e he Kulupu mei he Young Women Leadership Program ‘a e Fale Alea ‘o Tonga´ ‘i he ‘aho Falaite ko hono 17 ‘o Mē.